عروسک

روز آخر سال بود که به همراه همسرم به قصد خرید کادو برای خانواده بیرون رفته بودیم. شلوغی و هرج و مرجِ آخرِ سالِ مغازها، همیشه برایم جذاب است و برای من از آن جذابتر، این بود که ببینم والدین برای کودکان خود چه می خرند. به یکی از مغازه های فروش وسایل بازی بچه ها رسیدیم. من توجه چندانی به محتوای اسباب بازیها نمی کردم. ولی همسرم توجه ام را به چیز جالبی جلب کرد. اسباب بازیهای مختص دختران را نشانم داد که همه وجودش پر بود از آشپزخانه و اوتو و در یک کلام پرورش ذهن یک کودک که تو باید برای بودن در این مکان تربیت شوی! درست کنار آن، اسباب بازیهای پسرانه بود که پر از لوازم فنی و ساخت و ساز و مهندسی؛ که راه مناسبی است برای آموزش ذهن یک کودک به منظور خلاقیت، تولید و باروری. و اینگونه است که دو ذهن از کودکی، یکی برای مهندسی و دیگری برای خانه داری پرورش می یابند واز آن بدتر شکل می گیرند؛ نه فقط برای خود؛ که برای همه نسلهای بعدی. مخاطبی که می داند چه می گویم، می تواند حدس بزند که چه غم عمیقی وجود دو نفر از فعالان حقوق زنان را در برگرفت. از مادران و پدران ما گذشت؛ اینک دختران و پسران ما را هدف گرفته اند. باید فکری به حال آنها کنیم.

چند روز قبل از این اتفاق، به همراه همسرم مهمان یکی از دوستانمان بودیم که تفکرات به شدت مردباورانه ای داشت. بحث شدیدی میان ما در گرفت که آیا زنان در جامعه ما در شرایط برابری قرار دارند، یا حتی فرصت برابری دارند که از آنها قدرت بروز استعدادهای برابر را می خواهیم. بعد از دیدن اسباب بازیهای جنسیتی نمونه مشخصی از عدم وجود شرایط، فرصت و قدرت مساوی بروز استعدادها در مقابلمان بود. فقط یک حرف برای گفتن داشتم:

همه ما کودکی پر از تبعیض داشته ایم. فقط و فقط کافیست کور نباشیم. و لعنت به روزگاری که انسانهایش علی رغم بینایی، کور باشند.

سیاوش خدایی